Dadkeenu xor maaha (Nuur Xaaji Xiiray)

 

Waxaa is waydiinleh in marka hore laysla fahmo xorriyada, xoriyadu waa maxay?  Aniga aragtidayda haddii aan cabiro, xoriyada waxaan odhan lahaa qofka oo caqliyan, jidh ahaan iyo ruux ahaan u xor ah oo talinkara. saddexda qaybood ee bani aadamku ka kooban yahay.

haddii caqliyan laqu haysto oo laguu yeedhiyo wax damiirkaagu diidan yahay xor matihid, haddii lagu xidho jidh ahaan xor ma tihid, haddii lagu sixro ama durro kale ku asiibto ruuxiyan xor matihid.

Runtii dadkeena in badan ayaan u fiirsady inta xorta ahi way yartahay, mujtamacu wuxuu u badan yahay la hayste.

Kuwa loo taagwaayo ruuxiyan ayaa loo adoon sadaa iyada oo habab farabadan la isticmaalaayo,sixir, durro, maalin baa anagoo Jamaaco tabliiq ah ayaanu soo ag marnay mid raame leh oo meel sii galaya, intu nasoo eegay ayuu yidhi maanaad igu soo duusheen, waxaa nala hadlaayay wixii raamah u yeelay.  qaarna caqliyan waa inta biidhi qaataha ee calooshii la ciyaarka ah kuwaas iyaga lacag uun baa la tusaa.

Dhacdooyin badan oo aan la kulmay, maalin  anoo khayriyada maraaya oo ay rabshad ka tagaan tahay ayaan soo maray meel ayaan taagnaa nin aanu jaarnahay oo lafahayga oo cad cad garanaaya ayaa gaadhi  na soo ag joojiyay markaasu leeyahay dila waxadada laaya, anigiibaa amakaagay waxaan idhi waar miyaanu heble ahayn waar miyaanu ku garanayn, waxaan markii dambe ogaaday inu ka mid yahay kuwa caqliyan loo haysto ee loo yeedhiyo.

Ninka raga ihi waa ninka xorta ah, ee ka xoroobaa adoonsiga lays adoonsanayo. ruuxiyan iyo caqliyanba.

Halkan hoose ka akhriso maqaalladii hore ee Nuur Xaaji Xiiray:

Faataa dhugleh

Dadku maamul xumo ayuunbay ka cabanayaan uun 

Xamar ayaa carqaladaynaysa saldhiga 

Tolow Soomaalidii looma ooyaanka ahaa yaa ku dilay bada Yemen

Ribo Ribo Ribo 

Tolow muxuu Kulmiye u riixayaa in doorashadu waqtigeeda qabsoonto?

Waxaynu galnay xaalad kala guur, tolow siday noqon

Dhidar onkod kiciyay

Dhallinyartaay xaaladdu way adag tahaye faashashka badsada

Cadduur dhawdhawduba uma dhacsana

Dadkeenu ma istaahilaan in wadooyinka loo sameeyo

Dumarku waa kuwan shaqooyinkii la wada wareegay ee tolow lacagta xaggee ayey geeyaan

Isku shaandhaynta xoogaa leh tolow maxaa kalifay isagoo waqtiga hadhay yar yahay

Golaha wakiiladu yay matalaan

Maxay ahayd ujeeddadii laga lahaa dagaalkii 1988, goorma ayuuse bilaabmay?

Gaaladu labada wadan ee ay indho gaar ah ku eegaan

Bal ummaddan uu dulinku daashaday eega

Yaa soomaliland sameeyay?

Dajjaal iyo labadiisii salladood 

Maxaad ka taqaan Yuhuuda?

11 Sibtambar Soomaaliya khiyaamadii ugu waynayd

Yaa Soomaali halkaa dhigay?

Luqadee ayaa wax lagu baranayaa 

 Siyaasadda Waxbarashada 

Barasho horteed ha i nicin

Ha isku akhriyin haddii aanad ku camal falayn

Qaabka ragga loo dhufaano

Cisaabada ragga dhufaanta

Dhacdo ugub ah oo masaajid Hargeysa ah ka dhacday

Waar xaggeed ku socotaa? 

Muxuu u batay bilaa-camalku?

Munaafiqiinta casriga ah

Waa maxay siyaasaddu?

Eydu waa bilicda magaalada

Bal dadkan ku dawakhay riwaayadan Kulmiye eega

Waa kuma doqonku?

Qabiil ma jiraa?

Waa kuma wadaadku?

Dadku xerooyin ayay ku jiraan

Sidee ummadi ku horumari kartaa ama qof ku horumari karaa?

Dhuuqaa ha noqon

Goorma ayaa ummad la hoggaamin karaa?

Sidee ayay u shaqeeyaan dadka dadka waalaa

Maxaad ka taqaanaa dadka waala?

Xarakaadka Islaamku ma gaadheen ahdaaftoodii?

Life is three days

Global War

Maxaa Somaliland loo ictiraafi waayey?

Yaa burburiyey Soomaaliya?

Dhallintu way gaajoonaysaa!

Shakhsiyadda adduunka loogu neceb yahay

Maxaa dadkeena sidan u galay

Dadka doofaarrada noqday

Ummad aan xidhe lahayn!

Nuur Xaaji Xiiray

nur.hersi21@gmail.com