Abbaaro 06:45 oo ahayd 28-kii March, booliisku waxay yimaaddeen guriga Andrey Perlov oo u dhow Novosibirsk oo Siberia ah. Waxay ku eedeeyeen inuu ka xaday ilaa saddex milyan oo rubi ($32,000; £24,000) oo uu ka xaday koox kubbadda cagta Novosibirsk ah oo uu ka ahaa agaasimaha maamulka – isaga iyo qoyskiisuba way beeniyeen arrintaas.
Perlov, oo 62 jir ah, ayaa hore Ruushka ugu soo hooyey Billad dahab ah ka dib markii uu ku guulaystay ciyaarihii Olombikada ah ee sanadkii 1992, isaga oo ku guuleystay orodka 50km. Waxa uu xidhnaa in ka badan lix bilood qoyskiisuna waxa ay sheegeen in lagu cadaadinayo in uu ogolaado in uu ka dagaalamo Ukraine. Waxa loo sheegay in hadii uu taa sameeyo, kiiskii lunsiga ahaa ee isaga ka dhanka ahaa la xayidhi doono oo ay suurtogal tahay in la joojiyo marka dagaalku dhammaado.
Wax qarsoodi ah maaha in maxaabiis loo qoray inay ka dagaalamaan Ukraine, laakiin falanqayntu waxay daaha ka qaadaysaa sida ay arrintu isugu beddeshay in lagu daro dadka aan weli maxkamad la soo taagin.
Sharciyadii ugu dambeeyay waxay ka dhigan yihiin in qareennada dacwad-oogayaasha iyo qareennada difaacaya labadaba ay hadda si sharci ah ku qasban yihiin inay ku wargeliyaan dadka lagu soo eedeeyay dambiyada intooda badan inay haystaan ikhtiyaarka ah inay ka dagaal galaan Ukraine iyo in la maxkamadeeyo.
Sharcigan, oo la ansixiyay March 2024, wuxuu ka dhigan yahay in haddii ay saxeexaan heshiiska dagaal, dacwad oogista iyo baadhitaan kasta la joojin doono. Kiisaskooda guud ahaan waa la xidhi doonaa gebi ahaanba marka uu dagaalku dhammaado iyada oo ay u taal inuu dhinto ama noolaado.
“Tani waxay rogtay nidaamkii fulinta sharciga ee Ruushka,” ayay tidhi Olga Romanova, oo ah maamula urur NGO-ah oo lagu magacaabo Russian Behind Bars – kaas oo kaalmo sharci siiya maxaabiista.
“Booliska hadda way qaban karaan qofka wax dilay oo way ku xidhi meydka qof uu dilay, laakiin gacan-ku-dhiigluhu wuxuu odhan karaa: ‘sug, sug, waxaan rabaa inaan galo hawlgal ciidan ee gaarka ah,’ ka dibna waxay xidhayaan kiiskii dembiga.”
“Waxaan helnay duubis sir ah oo baadhe Ruush ahi duubay oo qeexaya faa’iidooyinka saxeexa qandaraaska ciidamada Ruushka, waxa loo duubayey qof ninkeeda hore loogu xukumay saddex sano oo tuugnimo ah”. Ayey tidhi Olga Romanova.
Lix kale sidan oo kale loogu soo bandhigay, ayuu sheegay isaga oo yidhi “Waxaan iyagana u soo bandhigay fursad ay heshiis ku saxeexaan. Haddii codsigiisa la ansixiyo, dagaal buu geli doonaa, dacwaddana waanu soo xidhaynaa.”
Haddii eedaysanuhu saxeexo, dhawr maalmood gudahood kiiska dembiga waa la hakinayaa, oo waxay u baxayaan safka hore ku dhawaad isla markiiba. Saddex qareen oo ka shaqeeya Ruushka ayaa xaqiijiyay in tani ay noqotay caado dalka oo dhan ah.
“Dadkan waxay isku qoraan rajo ah inay ka fogaadaan xabsiga iyo diiwaanka dambiyada – laakiin ma aha waddo sahlan”, sida uu ogaaday Yaroslav Lipavsky.
Waxa uu heshiis la saxeexday ciidanka ka dib markii lagu eedeeyay in uu si ula kac ah u geystay “waxyeello halis ah oo caafimaad oo uu koox dad ah u gaysatay “.
Lammaanihiisa yar ayaa hadda ogaatay inay uur leedahay, isaguna si uu uga fogaato in dacwad lagu soo oogo wuxuu la saxeexday ciidamada heshiis isla markii uu 18 jirsaday.
Waxa uu u dhoofay Ukrain, toddobaad ka dibna waa dhintay – wuxuu noqday mid ka mid ah askarigii ugu da’da yaraa ee ku dhimatay dagaalka.
Ma cadda tirada dadka lagu eedeeyay dambiyada ee door biday in ay dagaallamaan halkii ay la kulmi lahaayeen maxkamad, laakiin waa isbeddelka siyaasadda oo ka tarjumaysa baahida Ruushka ee xoojinta ciidamada iyada oo la yareynayo tirada kale ee rayidka ah ee loo baahan yahay in la abaabulo.
“Su’aasha taagan ayaa waxay tahay Ruushku ma danaynayo dambiilayaasha ama kuwa xabsiga ku jira miyaa? Waxaan ka shakisanahay in aanay sidaas jirin,” ayuu yidhi Michael Koffman, oo ah falanqeeye milateri oo ka tirsan Carnegie Endowment for Peace International.
Waxa uu u malaynayaa in dawladdu “ay u malaynayso in kuwani yihiin dad ay waayi karaan, oo aan cidina u sheegan doonin oo aan ku yeelan doonin wax la taaban karo, dhaqaalaha guudna”.
Markii kooxda calooshood u shaqeystayaasha Wagner ay qorteen maxaabiista xabsiga, hogaamiyihii geeriyooday, Yevgeny Prigozhin, ayaa beegsaday dembiilayaal ku jira xabsiyada ammaankooda sareeyo, isaga oo sheegay inuu u baahan yahay ” dembiilayaasha hibada farsamo leh” si ay cafis u helaan.
Shabakadda BBC-da iyo Ruushka ee Mediazona ayaa arkay oo xaqiijisay dukumentiyo sir ah oo iftiiminaya habka qorista maxaabiista iyo sida loo qorayo.
Marka la falanqeeyo dambiilayaasha ku dhintay Ukraine iyo lacagaha la siiyay qoysaskooda, waxa la ogaaday in Wagner uu shaqaaleysiiyay ku dhawaad 50,000 maxbuus oo ka yimid Jeelasha ciqaabta, waxa la malaynayaa in maalin kasta 200 la luminayey kuwo dhintay iyo qaar kale oo badan oo ku dhaawacmay.
Dhammaan summada maxaabiistu waxay ka bilowdaan xarafka K, oo u taagan “Colonya” ama gumeysiga xabsiga.
Marka la qoranayo xarfo laysla yaqaan ayaa loogu magac bixinayaa, saddexda nambar ee hore waxay tilmaamayaan xabsiga ay ka yimaadeen, saddexda nambar ee ugu dambeeyana waxay tilmaamayaan qofka la qorayo, waxaana lambarada loo bixiyaa si isku xigxiga – marka tiradaas oo badan, oo askar badan ah ayaa ka yimid jeelasha.
Magaalada Bakhmut oo ah bariga Ukraine ayaa muujinaya diiwaanada ugu badan ee dhintay in in ka badan 17,000 oo maxbuus ayaa la dilay iyaga oo isku dayaya inay qabsadaan intii u dhaxaysay July 2022 iyo June 2023 oo keliya.
Qaar ka mid ah dadka lagu eedeeyay dambiyada ayaa diiday heshiiska cusub sababta oo ah waxay ka soo horjeedaan dagaalka mabda’a ahaan, qaar kale sababta oo ah khatarta ah inay ku dhintaan ama ku dhaawacmaan goobta dagaalka ayaa aad u weyn, iyo qaar kale oo raba inay xabsiga joogaan si ay ugu dagaallamaan kiiskooda.
Laakiin waxay la kulmi karaan cadaadis weyn oo ka imanaya maamulka, ayay yidhi alina oo Aabeheed Andrey Perlov oo ku jiro xabsiga.
Sida ay sheegtay Alina, Andrey Perlov “Wuu diiday heshiiska, waxaana buuq weyn ka sameynay warbaahinta gudaha, sidaas darteed waxaa loo diray qolka ciqaabta adag, halkaas oo ay mar kale ay ugu keeneen qandaraaska.”
Waxay intaas ku dartay in markii labaad uu diiday in laga mamnuucay inuu arko ama u yeedho qoyskiisa.
Waxay weli rajeynayaan inay caddeeyaan in aanu dambiile ahayn, laakiin markii ugu dambeysay ee Alina ay aabaheed ku aragtay maxkamada badhtamihii bishii Julay, wuxuu lumiyay miisaan badan. “Wuxuu isku dayaa inuu naftiisa ka farxiyo,” ayay tidhi, “laakiin haddii ay tani sii socoto, way jebin doonaan isaga.”
Waxaan weydiinay mas’uuliyiinta Ruushka arrinta Andrey Perlov iyo inay si cadaalad darro ah ugu cadaadinayaan maxaabiista inay ku biiraan ciidanka. Uma aanay jawaabin.
Xigasho:wargeyska dawan
bandhige@gmail.com