Maqaallo

Dhulkii xasadka (WQ: Nuur Xaaji Xiiray)

September 20, 2016

Xaasidnimadu waa dhaqan aad u xun in uu qof yeesho, in ay ummad yeelataana ka sii daran.

Cayayaan yar ayaa jiraa haddii kartuun lagu rido oo meel daloosha loo sameeyo si ay uga baxaan, cayayaankaas wuxu sameeyaa marka uu mid is yidhaa ka bax daloolkii ayuu mid kale soo jiidaa markaasuu soo dhaca, aakhirka waxy ku dambeeyaan in ay halkaa kuwada dhintaan maxaa yeelay waxay isu ogolaan waayeen in ay ka baxaan.

Waa sidaa xaasidku qofka uu xasdiyayo ayuu sidaa usoo jiidaa. Nin ka mid ahaa tijaartii hore ee Hargeysa ayaa Xamar guryo ka dhistay markaas ayaa la yidhi maxaad Hargeysa uga dhisan wayday, wuxu yidhi:

“Waa dhulkii xaasidka.”

Nin baa maalin iiga sheekeeyay sheekho, Soomaalidu waa kuwan badiya ducadan badiya subxaana rabika rabil cisati camaa yasifuun wa salamu calal mursaliin wal xamdulilaah rabil caalamiin, Sucuudiga ayay ahayd, nin Sheekh ah oo Sucuudi ah ayaa in badan ka maqlay Soomaalida ducadaas, Sheekhii ayaa yidhi:

“Ducadan meesha lagu badiyo way barwaaqawdaa ee bal dhulkiina iiga warama.”

Markaasay u warameen buuro dhul qalalan, dhir qodaax badan, markaas ninkii Sheekha ahaa ayaa ku yidhi:

“Waar dhulku xaasid badanaa waa calaamaadkii xaasidnimada eh.”

Nin kale ayaa igu igu yidhi nin Soomaalidaa kale ah ayaa ii sheekeeyay, waar nin yahaw anaga fusuq badan ayaanu leenahay idinku hadii aad hal mid iska dayn lahaydeen oo xaasidnimada ah awliyo ayaad noqon lahaydeen.

Haddaba waxaa is waydiin leh dadkeenu miyay ku dhasheen xaasidnimada mise waa lagu beeraa. Nimanka cilmi nafsiga waxay yidhaahdaan qofku isaga oon wax dabeecad ah lahayn ayuu dhashaa, dhaqanka wuxuu ka kasbadaa uun deegaanka uu ku noolyahay,diinteenuna waa ta tidhaa qofwalba fidrada ayuu ku dhashaa. Haddaba halkaa waxa inooga cad in xaasidnimadu tahay dhaqan la kasbado ee maaha wax lagu dhasho.

Markaan in badan u fiirsaday waxaan arkay in dhaqankan xaasidnimada ah dadka si u kas ah loogu beero oo ay cisaabada laynagu dhex beeray ay ku abuurto dhaqankaa si ay dadka u kala fogayso o ay xukumaan. Sida ay diinteenu inoo sheegtayna, xaasidnimadu sida dabku xaabada u cunto ayay xaasidnimadu diinta u cuntaa, mujtamac dhaqankaa lagu beerayna kuna dhaqmaa kob caleenleh ka soo toosi maayo.

Hoos ka akhriso maqaalladii hore ee Nuur Xaaji Xiiray:

Kala qaadista madaxwaynaha iyo golaha wakiilada waa maxay sirta ku jirtaa

Umad Agoon Ah

Dumarku waa kuwan shaqooyinkii la wada wareegay ee tolow lacagta xaggee ayey geeyaan

Isku shaandhaynta xoogaa leh tolow maxaa kalifay isagoo waqtiga hadhay yar yahay

Golaha wakiiladu yay matalaan

Maxay ahayd ujeeddadii laga lahaa dagaalkii 1988, goorma ayuuse bilaabmay?

Gaaladu labada wadan ee ay indho gaar ah ku eegaan

Bal ummaddan uu dulinku daashaday eega

Yaa soomaliland sameeyay?

Dajjaal iyo labadiisii salladood

Maxaad ka taqaan Yuhuuda?