Waqtigu wa nimco tan ugu weyn ee Ilaahay SWT ina siiyey,waqtigu wuxuu jaanis inoo siinayaa inaynu qabsano hawleheenna adduun iyo tan aakhiroba.
waqtigu waa cimrigaagii oo maalinkasta wax ku kordhayaan,maalin hadday ku dhaafto maalin cimrigaagii ah ayaa tagtay runtiina waxaad u sii dhowaanaysaa markasta dhanka qabriga.
Nebigu wuxuu yidhi SCWโLaba nimco oo dadka badankiisu halmaansanyhiin ayaa jira waana Haleelka iyo Caafimaadkaโ.
Qunaym Ibnu Qays wuxuu yidhiโ Markii ugu horaysay ee islaamka waxaanu dadka ku wacdiyi jirnayโina aadamow ka faaโidayso intaanad mashquulin,dhalinyaranimadana ka faaโidayso intaanad duqoobin,cafiimkana ka faaโidayso intaanad xanuunsanm,adduunka ka faaโidayso intaanad aakhiro tegin,nolosha ka faaโidayso intaanad dhimanโ.
Ibnu Cabbaas na wuxuu yidhiโHaddii midkiin dirham ka lumo maalinkii odhan ayuu haynayaa manta dirhama ayaa iga lumay waqtigiisii lumayna odhan maayo maalinkaygii ayaa iga lumay,waxaa jiro addoomo ilaahay oo waqtigoodii ka faaโidaystay,kuwaasoo ilaashaday waqtigoodii cibaado iyo daacona ku camirtayโ.
Cimirigu waa shayga kaliya ee qofkstaa jeclaysanaayo in loo dheereeyo ama loo soo celiyo markuu dhaafo,quraanka markaad akhrido waxaad arkaysaa siday u jeclasanayaa kuwii waqtigooda lumiyey in loo soo celiyo Ilaahay wuxu yidhiโMarkay midkood geeridu u timaado wuxuu odhanayaa rabiyow i celi,waxaa lagayaaba inaan markan camal wanaagsan soo sameeyeeโ.Ilaahay wuu ka diidayaa wuxuuna ku odhanayaaโMajirto dib u soo celin waana kelmed layska yidhiโ.
Qofkastaa wuxuu raadinayaa in cimrigiisu dheeraado,waana sababta keentay in shaydaanku nebi aadan nabadgalyo korkiisa ha ahaatee uu ugu baaqo waaritaan,waayo bani aadamka ayaa jicel inuu jiroo joogo,Alle wuxuu yidhi isagoo inooga waramayaa warkii shaydaanka “Maku tusiyaa geedka waaritaanka iyo boqortooyo aan dhamaan”.
In aaddamuhu nolol dheer iyo nolol waanagsan helo waa asaasiyaadka nolosha ee maanta,dhamaan cilmiyada maanta ee cafimaadku waxay doorwayn ka qaataan siday dadka ugu sheegi lahaayeen sida nolol fiican iyo tu dheer lagu helo.
Baddanaa sadex shay ayuu ku dulwareegaan sidaan ka akhriyey qoraal nin sheekh ahi soo turjumay.
1. In la dheeli tiri cuntada, in aan layska cunin waxkasta balse loo meeldayo oo cunto miisaaman lacuno,oo dhamaan laga hanqabtiro faytamiinadii kala duwanaa.mahaa hadh iyo habeen inaad isku gurto cunto aan laysu qiyaasin.
Taasi waxay dabaqaysaa aayadda alle ku yidhi”Cuna oo cabba laakiin ha xad dhaafinnina”.
2. Samaynta jimicsi joogto ah,waan in qofku isku dayaa in uu ordo waqti kamid ah waqtiyadiisa ama sameeyaa noocyada kala duwan ee jimicsiyada ah ee aan waxba naftiisa yeelayn,Laakiin haddii aanad soconba gaadhi uun saarantahay ogsoonow cudur kaama fogee.
3. In aan layska ilaasho wixii balwad ah,balwaddu waxay riqiisisaa cimriga qofka.
Qodka balwadaystaha ahi wuu is bedelaa jidha ahaa iyo dhaqan ahaanba wuxuuna markasta kusii socdaa jidkii lagu jabay.
Islaamku wuxuu inoo sheegay in ay jiraan waxyaalo badan oo kordhiya cimriga,sida
A.Qaraabada oo laxidhiidhsho
dadku maanta qaraabo goys miidhan ubadanyihiin,waqtigii hore qaraabado waa wada degi jireen isu safri jireen,hadda iyadoo xitaa qalabka casriga ah la haysto ayey adagtahay in layska war hayo.
si cimrigeenu u kordho aan badsano qaraabo salaanka iyo booqashooyinka ehelka.
Nebigu wuxuu yidhi SCWโQofka jecel in cimrigiisa loo fidiyo camalkiisana la wanaajiyo ha xidhiidhiyo qaraabadiisaโ.
B.Bisha Ramadaanta
Culimadda arinkaa wax ka qoray waxay leeyihiin ramadaantu way kordhisaa cimriga, waxayna daliilo u soo qaateen habeenka laylatulqatriga, ย waayo qofka la kulmaa wuxuu helayaa wax ka khayr baddan kun bilood.
Nebigu SCW, wuxuu inoo sheegay in cimriga ummadiisu u dhexeeyo lixdan ilaa todoobaatan.
Haddaba bal qofka ilaahay waafajiyey inuu noolaadoย lixdan sano lixdankaa sanona cibaado iyo khayr ku camirto ,Ilaahayna waafajiyey in uu la kulmo habeenka khayrka baddan ee laylatul qatriga oo u dhigma 83 sano iyo dheeraad,miyaanu noqonayn qof alle cimrigiisa u dheereeyey.waxaynu ka warqabnaa in ilaahayn inoo sheegay in wanaag kastaa uu lamid yahay toban .Bal ka waran qofka toban sano alle waafajiyey in uu laylatul qadriga la kulmo 10*83=830 sano.marka lagu darro lixdankii sano ee uu noolaa qofku ย waa tusaale uun ee alla og qofkastaa amintu noolaanayee.
830sano+60sano=890sano. Waxay ka dhigantahay qof noolaa 890 sano oo intaasna khayr waday.
Si cimrigu inoogu kordho aynu ramadaanta ka faaโidaysano,habeenka khayrka bandana ku dadaalno,Ilaahay ha ina waafajiyo habeenka laylatulqatriga ,aamiin aamiin.
Cabdinaasir Xasan Macallin
zudaizi2020@gmail.com
+252634136953