Raysal Wasaaraha Itoobiya Abiy Ahmed ayaa maanta oo ah 4ta Bisha 7aad xildhibaanada u sheegay inaysan lagama maarmaan ahayn in dowladda Soomaaliya ay caalamka ku warwareegto si ay Itoobiya u eedeyso, iyagoo ku dooday in arrimaha u dhexeeya Itoobiya iyo Soomaaliya ee la xiriira dadaalka Itoobiya ee ku aaddan in ay si toos ah u hesho marin badeedka bada Cas, lagu xallin karo “duullimaad hal saac ah iyo wadahadal hal saac ah oo nala yeeshaan.”
“Waxaad arkaysaa in arrintu aad u fududdahay maadaama aynaan dagaal la gelin dowladda Soomaaliya,” ayuu yiri RW Abiy, balse wuxuu tilmaamay in dowladda Soomaaliya ay dooratay inay caalamka wareegto oo ay eedeyso Itoobiya. Wuxuu ku taliyay in aan lacagta loo khasaarin arrintaas, isagoo soo jeediyay in lacagtaas loo isticmaalo mashaariicda horumarinta gudaha Soomaaliya, sida dhisidda iskuulo ama jidad lugeed oo Muqdisho laga sameeyo
Itoobiya waxay ku dhaqantaa siyaasad derisnimo iyo saaxiibtinimo ku saleysan, ayuu sheegay RW Abiy, isagoo xusay dadaalada Itoobiya ee nabadda Soomaaliya. Wuxuu sheegay in qabiilo kala duwan oo Soomaaliyeed ay ku nool yihiin Itoobiya, isagoo carabka ku adkeeyay ixtiraamka xisbiga talada haya ee dalka Itoobiya uu u hayo Soomaaliya iyo dadkeeda, wuxuuna xusay in Itoobiya ay “xoog siisay” Soomaaliya oo aysan su’aal ka qabin midnimada Soomaaliya.
Wuxuu sheegay in heshiiska fahamka ee la galay 1da Janaayo uu ahaa mid ay Itoobiya saxiixday kadib markii ay la tashatay dhammaan derisyadeeda oo aysan helin wax jawaab ah. Wuxuu cadeeyay in heshiiskaasi uusan ahayn mid su’aal ka keenaya midnimada Soomaaliya balse uu yahay tallaabo loo qaaday danaha Itoobiya.
RW Abiy wuxuu beeniyay eedeymaha sheegaya in dowladdiisu ay dooneyso in ay burburiso Soomaaliya, isagoo adkeeyay in Itoobiya aysan dhibaatayn lahayn dadkeeda haddii ay sidaas dooneyso. Wuxuu qiray caqabadaha ka dhalanaya in ay noqoto waddan aan lahayn marin badeed iyadoo leh dhaqaale weyn, wuxuuna hoosta ka xarriiqay in raadinta marin badeed ay tahay arrin qaran oo muhiim ah.
Isagoo ku celinaya codsiga Itoobiya ee ku saabsan helitaanka marin badeed, RW Abiy wuxuu sheegay in tani ay tahay su’aal sharci ah oo si nabad iyo wadahadal ah lagu xallin karo. Wuxuu xusay suurtagalnimada iskaashiga goboleed, isagoo sheegay in waddamada sida Soomaaliya iyo Jabuuti oo leh marin badeedka Cas aysan soo saarin wax soo saar la mid ah kan Itoobiya. “Waxaan leenahay dhul wanaagsan, biyo wanaagsan, tamar…wax dhibaato ah kuma jirto haddii aan avokado siino oo aan wadaagno marin badeedka; taasi waa ganacsi. Waa wax wanaagsan in la iska kaashado oo wada socda, labadaba gobolka iyo mustaqbalka carruurteenna.”
Wuxuu adkeeyay in codsiga Itoobiya ee ku saabsan helitaanka marin badeed aan la cabudhin karin, isagoo ugu baaqay nabad iyo iskaashi deriska ah. “Waxaan rabnaa inaan ku noolaanno nabad; kani waa waddan weyn oo leh ciidan weyn iyo dad weyn,” ayuu yiri, isagoo ku tilmaamay Itoobiya inay tahay walaalka weyn ee ilaalinaya gobolka.
1da Luulyo, wasiirrada arrimaha dibadda ee Itoobiya iyo Soomaaliya waxay ku kulmeen Turkiga iyagoo ku heshiiyeen inay yeeshaan wadahadallo dheeraad ah oo ka dhici doona Ankara 2da Sebtember. Sida ku xusan war-murtiyeed wadajir ah, wasiirrada waxay yeesheen “isweydaarsiyo daacad ah oo ku jihaysan mustaqbalka oo ku saabsan khilaafaadkooda,” iyadoo Turkiga uu dhexdhexaadiyaha ahaa.
Go’aanka la soo saaray Janaayo, xubnaha labada guddi ee Fulinta iyo Dhexe ee xisbiga talada haya ee Prosperity Party (PP) waxay go’aansadeen inay hirgeliyaan heshiiska fahamka iyagoo sidoo kale baaraya suurtagalnimada helitaanka marin badeed oo dheeri ah oo ay la yeeshaan waddamada deriska ah iyadoo la raacayo mabda’a wax wada qabsiga.
Xigasho:Gulaid Idaan
Bandhige@gmail.com