Woqooyiga Dalka Pakistan dooxada Hunza ee ku taalla buuralayd Karakoram, waxa degan qabiilo aan timaheedu ciraysan isla markaana cimir dheer oo aad caafimoodkuna u sareeyo, xanuunkuna aad ugu yar yahay. Waxaana yaab leh, in bulshadan aanay taariikhda noloshooda weligood aanu qof keliyana kaga dhicin xanuunka kansarka. Waxa kale oo jirta in dumarka qabiilkan ee daโdoodu tahay 65- 70 sano uu wjigoodu weli u muuqdo inay yihiin caruur isla markaana ay weliba daโdaasi ku dhalaan caruur ,..Bulshadani waxay ku hadlaan luqadda Brochsky, waxaana la sheegay inay yihiin farac ka mid ah ciidanka โAlejgent Darโ, kaas oo yimid gobolkan qarnigii afraad.
Dadka deegankani dhamaantood waa muslimiin dhaqankooduna kama duwan ka shacabka Pakistan ee kale, tira koobka bulshada deegaanka dooxada โHunza Valleyโ waxa lagu qiyaasay 87,000. Nidaamka noloshooda ayaa ah mid gaar ah kaasi oo sababay inay dhalinyarnimada joogto ku ahaadaan. Laakiin taasi waxa sabab looga dhigaa raashinka ay quutaan kaasi oo ah:
Khudaarta darayga ah, midhaha, caanaha, beedka iyo lawska, Midhaha ay quutaan ayaa la sheegay inay ku jiraan maadooyin Fayraska Kansarka difaac ka ah. Dhinaca maydhashada jidhka waxay isticmaalaan biyo qabow inkasta oo sanadka intiisa badan deegaankoodu uu yahay mid qabow. Maalin kasta waxay lugeeyaan 15-20 Km, taasi oo ah dhaqan ay leeyihiin. Sidaa darteed waxaad arkaysa qof ku jira daโda 70 sano oo u muuqda sida qof dhalinyaro ah xoogiisa iyo muuqaalkiisba. Waxaana cimri ahaan ay gaadhaan daโda 140 sano.
Dadku way caafimaad qabaan weligoodna araga indhahoodu ma daciifo,maqalakooduna waa la mid isla markaana ma ilko beelaan. Waa dad dhuudhuubaan oo aan weligood buurni iyo ciyil midna lahayn. Waana dad ka nabad galay xanuunka asaasaqa oo ilaa wakhtiga ugu danbeeya maskaxdoodu waa mid caafimaad qabta. Waa bulsho aan belwad lahayn, ma cabaan khamriga iyo dhamaan wax kasta oo maandooriye ah.
Hilibka ma cunaan sanadka dhan waxay isticmaalaan laba jeer oo keliya. Waa bulsho aqoonta ahmiyada koowaad siiya waxaana ay kula dadlaan hablaha iyadoo 90% ay hablaha deegaanku yihiin kuwo aqoon sare leh halka raggana ay 70% aqoon yahano yihiin. Laakiin sababta caan ka dhigtay maaha aqoonta iyo cilmiga ay leeyihiin waa iyagoo noqday bulshada ugu cimriga dheer dunidan aynu joogno.
Xigasho:wargeyska dawan Bandhige@gmail.com
