โMukhadaraadka, sinada, qaawanaata, isku si uma arkaan ilmaha la tarbiyadeeyey iyo ka kale, midna wuu xishoonayaa, midna wuu ku faanayaaโฆ.โ Sheekh Maxamed Sh. Cumar
Sheekh Maxamed Sh. Cumar Dirir ayaa waalidiinta, macalimiinta , madaxda iyo dhamaan waxgaradka ummada ugu baaqay inay dhaqankoodu ku salaysnaado diinta islaamka, maadama ubadka yaryar tusaale ay ku deydaan u yihiin.
Sheekh Maxamed oo khudbadii Jimcaha ee shalay ku soo qaatay muhiimada in ubadka lagu koriyo akhlaaqiyaadka diinta islaamku, isla markaana sheegay hadaan lagu barbaarin yaraantooda, lagala kulmi doono cawaaqib xun marka ay qaangaadhaan.
Sheekh Maxamed oo ka hadlayey qodobada muhiim ka dhigaya in ubadka yaryar la tarbiyeeyo ayaa yidhi,
โSi ilmahu ugu deydo Rasuulkeenii Maxamed CSW iyo asxaabtiisii, waa in casharo la siiyaa ku saabsan mowduucaa, oo aad looga dhergiyaa, ku deyashada Nebiguna CSW waa waajib, si ubadku u jeclaadaan. Waxa muhiim ka dhigaya si ubadku ugu helaan difaac shahwaadka iyo shubuhaadka, maadama daโyartu labadan halis kala raacaan, qaar afkooda iyo ibtooda ayey ka waashaan, oo shayaadiinta ayaa kaxaysta, qaarka shubha ayaa ku dhacda, oo isagoo diin doonayey ayey ku qaloocataa, waad maqlaysaan beryahan, sida loo faafinayo shiicada ee daโyarteena loo gaadhsiinayo, waxaas oo dhan tarbiyada ayaa lagu saxi karaa, oo qofka la rabeeyey uma nugla arrimahaa.
Waxyaalaha muhiimka ka dhigaya tabriyada, ilmahu adkaysi ayuu u yeelanayaa mustaqbalkiisa, haduu rabaysan yahay, gaajada ayuu u adkaysanayaa, cadowga ayuu u adkaysanayaa, aqoonta uu baranayo ayuu u adkaysanayaa, haduu rabaysan yahay, cibaadada ayuu u sabrayaa, waayo waxuu garanayaa faaโiidada uu ka helayo, markaa ilmaha la rabeeyey iyo ka kale isku awood maaha.
Sheekh Maxamed Sh. Cumar Dirir oo ka sii hadlayey faaโiidada tarbiyeynta caruurta ka helayso ayaa sheegay inay ka dhigayso mid naftiisa, waalidkii iyo umadiisa anfaca, waxaanu yidhi:
Waxa muhiim ka dhigaya ilmahu inuu anfaci karo naftiisa, waalidkiisa, ummadiisa, oo hadii diin lagu rabeeyey wuu anfacayaa. Waxa ka dhigaya muhiim tarbiyada cuduro badan ayaa baahay, ilaahay waxuu kaga daweyn karaa tarbiyada, mukhadaraadkii, sinadii, qaawanaatii, isku mid maaha ilmaha la tarbiyadeeyey iyo ka kale, midna wuu xishoonayaa, midna wuu ku faanayaa. Tarbiyadu waxay keentaa in ilmaha isagoo yar uu tusaale lagu deydo noqdo, mid u naxariista ummada oo kheyrka jecel, qodobadaasi waa kuwa muhiimka ka dhigaya in mowduuca tarbiyada isku baraarujino. Qofka iyo waalidkuna isku deyaan inay wax ka bartaan, oo cajaladaha ka dhegeystaan. Inteena halkan fadhida ee khudbadan dhegeysanaya ama Madax ayeynu nahay ama waalid ama macalimiin, mid walbana kaalintiisa ayuu ku leeyahay, oo meelahii ubadka laga rabaynayey, waa masaajidkii, waa warbaahintii, waa gurigii, ama suuqii, inteenan ayaa ka masuul ah intaaba.
Sheekh Maxamed Dirir oo ka hadlayey dariiqyada loo marayo tarbiyeynta caruurta ayaa yidhi,
โDariiqyada loo marayo marka ubadka la rabaynayo waxa ka mid ah in ku deyasho fiican u noqdaan dadkaa aynu sheegnay ee hormoodka bulshadu, nin dadkii wanaagsanaa ee hore ka mid ah ayaa ilmo uu dhalay u geeyey nin u tarbiyadeeya, waxaanu ku yidhi, waxaan doonayaa ugu horeyn inaad adigu u noqotid tusaale wanaagsan oo ku deydo, laakiin ilmaha waxaad u dhigayso iyo waxaad ku dhaqmayso yaanay kala duwanaan. Ilmahu waa lagama maarmaan in raadaarkeenu hayo oo isheena aanu ka libdhin, xillima ayuu wax bartaa, masaajidka joogaa, saaxiibadee ayuu raacaa, waa inaanu jirin wakhti aanad aqoon oo ilmahu leeyahay, hadaad doonaysid inaad si fiican u tarbiyadeyso, wakhti walba 24-ka saacadood, wakhti walba meesha uu joogo waa inaad taqaanaa, ilaa intuu noqonayo qof gaafa-baxa, oo weynaada, sidaadana u fikiraya. Ilmaha inaan uga digto oo khad cas ka mariso waxii diintu u diidan tahay waa lagama maarmaan, Xassan binu-Cali RC ayeynu soo marnay isagoo gurguuranaya in Nebigu CSW laa โish..ish..โ, markaa shayga xumaanta iyo xaaraanta in waalidku ka qiiraysan yahay oo ka dagaalamayo waa in ilmahu ogyahay. Intuu yaryahay waa in diinta la soo baraa, oo qurโaanka la soo baraa oo carabkiisa lagu soo saxaa. Waa in waxa kastoo wanaagsan lagu celceliyaa u sheegistiisa, si uu dhaqan ugu noqdo.
Sheekh Dirir ayaa sheegay in ilmaha wanaagana la jecleysiiyo, xumaantana looga digo, waxaanu yidhi, โ
โWaa in ilmaha waxna la jecleysiiyo, isla markaana wax looga digayo jiraan, oo hanjabaad la socoto, waxaad hadaad samayso, waxaa ayaa dhacaya, ama Ilaahay kala kulmaysid ama anniga (waalidka) kala kulmaysid, ama ballanqaad wanaaga uu sameeyo aqoonta hadaad baratid, salaadaha hadaad oogtid, wanaaga hadaad samaysid, ilaahay waxaa ayaad ka helaysaa, annigana (waalidka) abaalmarintaa ayaad iga helaysaa, labada arrimood faaโiido iyo khasaaro waxuu kala kulmayo waa in ilmahu ogyahay, oo ku baraarujisaa. Waa inaynu caruurteena waaninaa, ma waaninee, qisada Luqmaan al-xakiim ee qurโaanka waa inaad akhridaa, inta ilmaha yar la soo fadhiisiyo waa inaad casharo siin kartid , ilmahii yaraa ayuu ogaanshiyaha Ilaahay, iyo cilmigiisu siduu u xeeldheer-yahay uga sheekaynayaa, sidaa daraadeed waxa ilmaha yar qalbigiisa ku beermaya in Ilaahay la socdo dhaqdhaqaaqiisa, kuna rabaysaa inaanu waalidka keligii iska eegin ee Ilaahay iska eego, waa inuu bartaa inuu Ilaahay ka baqo.โ
La soco qeyb dambe…
mohamoudali33@gmail.com