Maraykanka ayaa si taxadar leh u sahaminaya suurtagalnimada in qunsuliyada ay galaan Afgaanistaan oo ay maamusho Taliban, sida ku cad dukumeenti istiraatijiyadeed oo dhawaan la sii daayay oo ka soo baxday Wasaaradda Arrimaha Dibadda.
Talaabadan ayaa muujinaysa isbedel ku iman kara siyaasada Maraykanka ee ku wajahan la shaqaynta xaddidan ee maamulka islaamiga ah ee go’doonsan, iyada oo la higsanaayo in la gaadho ujeedooyin badan oo amni, siyaasadeed iyo dhaqaale.
Galaangalka qunsuliyada, ayaa la sheegay in ay ka shaqayn doonto arrimaha Maraykanka waxay sidoo kale taageeri doontaa shaqada Ergeyga Gaarka ah ee Madaxweynaha Gaarka ah ee Arrimaha Laheysta si loo helo sii deynta Maraykanka ee xaqdarada ah,” ayaa lagu yidhi istiraatijiyadda ku saabsan Afganistan oo la ansixiyay Oktoobar 2023.
Afhayeen u hadlay wasaaradda arrimaha dibadda ayaa VOA u sheegay in aanay jirin wax isbedel ah oo ku yimid mowqifka Maraykanka, mana jiraan “qorsheyaal dhow oo lagu doonayo in dib loogu soo celiyo howlihii diblomaasiyadeed ee Kabul.”
Iyada oo warqadda istiraatijiyadda ay sheegayso qorsheynta “Ku-noqoshada-Kabul”, afhayeenku kama jawaabin su’aalaha ku saabsan goobta iyo hawlgallada suurtagalka ah ee socdaalka qunsuliyada ee Kabul mustaqbalka.
Markii ay dhacday dowladdii Afqaanistaan bishii Agoosto 2021, Maraykanku wuxuu xidhay safaaraddii uu ku lahaa Kabul, taas oo calaamad u ah soo afjaridda labaatan sano oo xidhiidh milatari iyo siyaasadeed uu la lahaa Afgaanistaan.
Wixii markaas ka dambeeyay, wada-shaqeynta Maraykanka iyo Taliban waxa ay ku koobneyd shirar goos goos ah oo ka dhacay meel ka baxsan Afgaanistaan, gaar ahaan magaalada Doha ee dalka Qatar, halkaas oo Maraykanku uu u fadhiisiyay mas’uul ka tirsan Afghanistan.
“Xitaa ilaa inta Maraykanku aanu u aqoonsanayn Taliban inay tahay dawladda sharciga ah ee Afgaanistaan, waa inaan dhisnaa xidhiidh shaqeynaya oo horumariya ujeedooyinkayaga iyo sii kordhinta fahamkeena diyaargarowga Taliban iyo awoodda ay u leeyihiin inay fuliyaan ballanqaadyadooda xagayaga ah. ,” ayaa lagu yidhi warqadda istiraatijiyadda.
Istaraatiijiyada cusub ee Maraykanku waxa ay qeexaysaa afar goobood oo hawlgal istiraatiiji ah, kuwaas oo kala ah la dagaalanka argigixisada, kaalmada dhaqaale, ka qaybgalka gudaha iyo adeegyada qunsuliyada ee muwaadiniinta Maraykanka ee ku sugan gudaha Afgaanistaan iyo caawinta Afgaanistaan doonaya in ay u haajiraan Maraykanka.
Istaraatiijiyadu waxay ku adkaysanaysaa in Washington “ay sii wadi doonto inay ka hadasho xuquuqda aasaasiga ah ee dadka Afgaanistaan, gaar ahaan haweenka iyo gabdhaha.”
Saraakiisha Maraykanka ayaa ku celceliyay in wax kasta oo caadi ah oo lala sameeyo Taliban, oo ay ku jirto joojinta cunaqabateynta tobanaan sano ah ee saaran hogaamiyayaasheeda, ay ku xdhan tahay ka noqoshada siyaasadaha caburinta ah ee Taliban iyo sameynta dowlad loo dhan yahay oo Afgaanistaan ah.
Inkastoo aan la aqoonsan dowladda KMG ah ee Taliban, ayaa haddana dalalka qaarkood, oo ay ku jiraan xulafada Maraykanka sida India, Japan iyo Turkiga, waxay howlo diblumaasiyadeed ku hayaan magaalada Kabul.
Qaramada Midoobay, oo ay ku jirto hawsheeda siyaasadeed, ayaa sidoo kale ka sii shaqaynaysay dalka.
Sannadkii hore, qiimayn madax-bannaan oo ay maalgelisay Qaramada Midoobay ayaa ku baaqday in la kordhiyo oo si toos ah beesha caalamku ula macaamilto maamullada dhabta ah ee Taliban.
Xigasho:wergeyska dawan
Bandhige@gmail.com