Aniga oo ah Nimco kana mid ah labada boqol ee milyan ee dumarka ah ee badbaaday ee naafeynta xubinta taranka (FGM) Waxan si fiican u aqaanaa ama aan ogahay cawaaqibta jidheed ama maskaxeed ee mutaan gabdhuhu markasta oo loogaysto gudniinka ficooniga ah Waxay noqon karaan kuwa wax dumin kara oo u kala bixi kara arrimo ay ka mid yihiin dhalmo la’aanta, fiska, dhibaatooyinka caadada iyo kaadida,waxa kordha xiisada murugada haysa
Dhibaatooyinka dumarku la kulmaan keliya intaa kuma koobna Xittaa waa la khaarajiya si lamida sidii aan ku aragnay isbuucii lasoo dhaafay dalka Masar oo lagu dilay Nada oo ahayd ardayad 12-jir Taasoo laga wada naxay
dhacdadaa masar waxaa si ka sii yaab badan, warbixin cusub oo ay soo saartay UNICEF, taasoo sheegaysay in afartii gabdhood ee dunida ku nool mid ka mid lagu sameeyo gudniinka fircooniga ah isla markaana uu sameeyaan dhakhaatiirta , umulisooyinka iyo xirfadlayaasha kale ee xirfadda caafimaadka ee leh “ fadlan ha wax yeelaynin hooyo gabadhaa u nabad geli xubinta taranka ”
Dhakhaartiir badan ayaa lacag badan ka hela ku xadgudubka gabdhaha. Dembiilayaasha ugu xun ee sidaa sameeyaa waa waxay joogaan Masar, Indonesia, Suudaan iyo Kenya.
Waa wax laga naxo, sidoo kale, in isbeddelkan uu ka sii darayo. Soddon iyo afar boqolkiiba gabdhaha da’doodu u dhaxayso 15-19 ee adduunka oo dhan ayaa maraya waxa loogu yeero “daaweynta caafimaad ee gudniinka fircooniga ah” marka la barbar dhigo kaliya lix iyo Toban boqolkiiba dumarka da’da dhexe ah.
Fikradda ah in habluhu ay maanta si uun ku yeelan karaan Sharciyo damaanad qaada amaankooda waa in la barbar istaagto, sababta oo ah waa waajib in loo hiiliyo gabadhaha , dhibaaataynta loogaystaa waxay ka dhacdaa meelkasta waase la isdhaama ,
Ma jiro hab si nabad ah looga dhigi karo
Dhaqankaa xun wax aan macno lahayn,
Laakiinse Keliya waa in lajoojiyaa dhaqankasta oo dhiiri gelinaya soo dedejinaya joojinta iyo cidhibtirka gudniinka Fircooniga ah
Halkan Boqortooyada Midowday waxaan ognahay in in kabadan 137,000 oo haween iyo gabdho ah uu saameeyay Gudniinka Fircooniga ah. Waan ku hanweynahay in Britain ay muujisay hoggaan wanaagsan ayna kala shaqeysay ololeyaasha sidii loo wanaajin lahaa shuruucda loona ilaalin lahaa gabdhaha halista ku jira, halka Waaxda Horumarinta Caalamiga ay wali tahay deeq bixiyaha ugu weyn ee arrintan laga helo caalami ahaan.
Waaxyada dowladda ayaa si dhow uga wada shaqeynaya sidii ay u hubin lahaayeen inaan ka saarno xeebtaan gebi ahaanba. Meesha aan u maleynayo inaan si ka sii fiican wax uga qaban karno waa sare u qaadista jiritaanka taageero caafimaad iyo mid nafsi ah oo loogu talagalay waarayaasha. Waxaan rajeynayaa inay tani suurta gal noqon karto bilaha soo socda iyo in haween kasta oo caawimaad u baahan ay heli karto.
Waxa dadku inta badan aan ogayn in kastoo ay tahay in xirfadlayaal caafimaad ay sidoo kale halkan ka fuliyaan. Waxaan u baahanahay inaan wax badan qabanno si aan ula shaqeyno kulliyadaha caafimaadka iyo ururada shaqaalaha si aan u hubinno in dhammaan noocyada gudniinku ka mamnuuc yahay Boqortooyada Midowday. Tan waxaa ka mid ah nidaamyada sida ‘dayactirka bikradda’ iyo waxa inta badan loogu yeero qalliinka xubinta taranka ee xubnaha taranka ee haweenka, kuwaas oo weli ku sii socda si aan kala sooc lahayn.
Qalliin kasta oo lagu sameeyo xubinta taranka ee sabab caafimaad la’aanteed, waxay tahay, gudniinka fircooniga ah. Waa inaan ku kala saarnaana taas taas oo aan u oggolaaneynin silsilad kasta. Waxaan u baahanahay in aan waxbarno gabdhaheenna, taa bedelkeeda aan iska bixinno qalliinnada aan loo baahnayn waxaan rajeynayaa in waaliddiinta ay la xiriiri doonaan gabdhahooda oo ay ka caawin doonaan inay ogaadaan inay iyagu ku qumman yihiin sida ay yihiin.
Waxaan iskaashi la sameeyay Shanta Aasaaska, Iskaashiga Caalamiga ah ee lagu Joojinayo Gudniinka Fircooniga ah, iyada oo la hiigsanayo aragtida ah in sare loo qaado arrinta ajandaha caalamiga ah, oo la isugu keeno kooxaha ka-hortaga gudniinka – tabarucaad waaweyn sida Action Aid, Plan International iyo Haweenka loogu talagalay Haweenka Caalamiga ah. , iyo daraasiin ururo dowladeed.
Waxaan mudnaanta koowaad siinnaa sidii aan dhaqaale ugu heli lahayn dadka u ololeeya sidii wakiilo aad loogu kalsoonaan karo oo wax ku ool ah isbedelka, laakiin waxaan sidoo kale ka shaqeynaa sidii aan u cusbooneysiin lahayn wada hadalka ku saabsan Gudniinka Fircooniga ah ee Boqortooyada Midowday, iyo adduunka oo dhan. Tan macnaheedu waa in lala qabsado kororka daaweynta ee arrinta – iyo xayiraadda xirfadleyda caafimaad ee fuliya, laakiin sidoo kale ku qancinta dowladaha in ay lumiyeen siyaabo badan iyagoo u oggolaanaya in gabdhahooda la jaro.
Ururka Caafimaadka Adduunku wuxuu soo saaray qalab cusub toddobaadkan kaasoo muujinaya qiimaha dhaqaale ee gudniinku. Waxay soo bandhigeen dood lagu qanci karo oo ah in waddamada ay ka lumayaan kaliya bulsho ahaan iyo xagga caafimaadka, laakiin sidoo kale dhaqaale ahaan.
Waxaan ku qanacsanahay in wadamada maamula joojinta gudniinka gabdhaha tobanka sano ee soo socda iyaguna sii deyn doonaan mowjad cusub oo barwaaqo ah. Waxaa loo arki doonaa inay yihiin nalal horseed ka ah qaaradda Afrika iyo adduunka oo dhan, waxayna aad ugu dhowdahay inay soo jiitaan maalgashi caalami ah. Qayb ka mid ah horumarkan ayaa micnaheedu noqonayaa in la xalliyo arrinta khubarada caafimaad ee fulinaya gudniinka Fircooniga oo ah mudnaanta koowaad. Tani dhaqso uma dhici karto si ku filan 68 milyan ee gabdhaha ah ee wali khatarta ku jira.
Dhamaad iyo laba dhibcood Nimko Ali
Maqaalkan waxa caawa daabacay Wargayska
https://www.telegraph.co.uk kaasoo ay qortay Nimco Cali OBE oo ah isuduwaha aasaaska shanaad, iskaashiga caalamiga ah ee lagu joojinayo gudniinka Fircooniga ah