Munaasibad aad loo soo agaasimay oo ay ka soo qaybgaleen qaarka mida shacbiga ku dhaqan caasimada Somaliland ee Hargeysa oo ka koobnaa Aqoonyahanka, waxgaradka, waayeelka, cullimada, dhallinyarada Jaamacadaha dalka, xildhibaanada labada golle, xubno ka mida golaha deegaanka caasimada Hargeysa, Madaxda dhaqanka Somaliland, Ururada bulshada iyo xubno ka socday asxaabta mucaaridka ayaa kulan balaadhan oo xogwaran iyo faah-faahin dheeraada xambaarsan uu ku dhex maray habeenimadii xalay ahayd.
Guddidii u xilsaarnayd heshiiska dekedda berbera iyo shirkada caalamiga ah ee DP World, ee dhawaan qalinka lagu duugay laguna soo afjaray heshiiskii rasmiga ahaa ee dawladda Somaliland iyo DP World ay mudada shanta Bilood ah ay shaqaynayeen sidii laysula meel dhigi lahaa, kaasoo ugu dambayntii noqday mid lagu guulaystay oo sal dhigay halkii loogu tallogalay.
Xafladan xalay ayaa si weyn loo soo agaasimay marti-qaadkeedana uu lahaa maayarka Caasimada Hargeysa Cabdiraxmaan Maxamuud Caydiid (Soltelco), laguna soo casuumay guddida xukuumadda u metelayey heshiiska Maalgelinta iyo casriyeynta Dekedda Berbera, oo ka koobnaa, Wasiirka Wasaaradda Arrimaha Dibeda, Dr. Sacad Cali Shire, Wasiirka Wasaaradda Madaxtooyadda, Maxamuud Xaashi Cabdi, Wasiirka Wasaaradda Qorshaynta Qaranka iyo horumarinta, Cali Xuseen Ismaaciil (Cali Shoombe), Maareeyaha Dekedda Berbera, Axmed Yuusuf Dirir, Safiirka Somaliland u fadhiya Isu-tagga Imaaraadka Carabta, Amb. Baashe Cawil Cumar, iyadoo ay wehelinayeen Madaxweyne-ku-xigeenka Somaliland, Cabdiraxmaan Cabdilaahi Ismaaciil (Saylici), iyo gudoomiyaha Xisbiga Mucaaiadka ah ee UCID, Eng Faysal Cali Waraabe, xubnahaasi oo maalinimadii Khamiista ku soo laabtay dalka laguna soo dhaweeyey, ka dib safar qaatay muddo toban maalood ah oo ay ku joogeen Dubai.
Munaasibadan oo ahayd mid qiimeheeda leh ayaa ku bilaaban tahay jawi degenaansho iyo farxadi ku dheehan tahay, waxana halkaasi ka hadlay Masuuliyiin doora oo uu ugu horeeyo, Maayarka Caasimada Hargeysa, Soltelco, oo isagu casuumada fidiyey, Suldaan Axmed Daahir oo ka mid ah madaxda dhaqanka Somaliland, Ismaaciil Cabdi Xasan, oo ku hadlayey afka ganacsatada, Mustafe Sacad Dhinbiil oo ku hadlayey afka ururada aan dawliga ahayn ee Daladda SONSAF, Dr Edna Aadan Ismaaciil oo iyaduna ku hadlaysay afka marti-sharafta goobta ku sugnayd, iyo aqoonta ay u leedahay arrimaha diblamaasiyada iyo dhaqan dhaqaalahaba, Xildhibaan Cabdiqaadir Maxamed Xasan (Indho-indho), oo ku hadlay afka golaha guurtida Somaliland, Xildhibaan Cali Gabiley, oo isna ku hadlay afka golaha wakiilada, Gudoomiye Faysal Cali Waraabe oo isna ku hadlayey afka Asxaabta Xisbiyada Mucaaradka ah, Cabdikariim Xinif oo isna ku hadlay afka Xisbi xaakimka kulmiye, Maareeyaha Dekeda Berbera, Eng Axmed Yuusuf Dirir, Maayarka Magaalada Berbera, Cabdishakuur Maxamuud Xasan (Ciddin) oo isna ku hadlayey afka Shacabka gobolka Saaxil, kana mid ahaa weftiga heshiiska soo galay, Wasiirka Wasaaradda Qorshaynta Qaranka iyo horumarinta Md, Cali Xuseen Ismaaciil (Cali Shoombe) ahna afhayeenka guddida heshiiska dekeda Berbera.
Wasiirka Wasaaradda Madaxtooyadda Maxamuud Xaashi Cabdi oo isna munaasinada soo xidhay, si mug iyo miisaan lehna uga hadlay arrimaha heshiiska. Waxaanu yidhi:
“ Aniga oo xubnihii saaxiibaday ee waftiga afkooda ku hadlaya waxaan jecelahay inaan u mahad celiyo duqa caasimada Cabdiraxmaan, martiqaadkan iyo xafladan qiimaha badan ee uu caawa nagu maamuusay, waxa kale oo aan jecelahay inaan halkan uga mahad celiyo, dhamaan mudanayaal iyo marwaayinba marti sharafta qiimaha badan, aqoonyahanada, waayeelka, haldoorka kala duwan ee madashan isugu yimid dhamaantiinba aad iyo aad ayaa u mahadsan tihiin.
Anagu waxaanu qarankan ugu masuul ahayn wadahadalka, waxaanu ku shaqaynaynay siyaasadii Madaxweynaha qaranka, waxaanu ku shaqaynaynay mabaadiidii golaha wasiiradu ansixiyeen, waxaanu ku shaqaynaynay mabaadiidii Golaha Wakiilada Somaliland ansixiyeen, kuwaas ayuubaanu ku shaqaynaynay ergo ayaanu qarankan ka ahayn, waxaan jcelahay inaanu u mahad celiyo xubnaha golaha wasiirada saaxiibadayo, Madaxweynaha Jamhuuriyadda Somaliland, Madaxweyne ku xigeenka, xubnaha golaha Wakiilada oo iyaguna hesiiskan ansixiyey, iyo dhamaan haldoorka iyo aqoonyahanadii taageeray, warbaahinta madax banaan doorkii ay ka qaadatay iyo warbaahinta qaranka dhamaantoodba waan u mahad naqayaa.
Heshiiskani wuxuu ahaa heshiis aad u mug weyn, wuxuu nagu qaatay mudo shan bilood ah, shantaa biloodba si joogto ah ayanu gacanta ugu haynay, waxa nagala shaqaynayey dad aqoon badan u leh, waayo anagu dad siyaasiyiin ah baanu nahay dad aqoon, khibrad iyo waayo aragnimo u leh sida heshiisyada loo galo ma nihin, waxa laga yaabaa in dadka qaarkii is waydiiyaan, inaad wax garan waydaa ceeb maaha dadka binu-aadamka ahina wax walba ma yaqaano aqoonta waala iibsadaa siyaabo badana ayaa loo helaa, anagu waxaanu nahay dad siyaasiyiin ah oo qarankan matalaya, waxaanu ka go’aan qaadanaynay arrimaha siyaasada iyo ganacsiga, waxa na kaalinayey khubaro aqoon yahano ah oo ka mida shirkad Ingiriis ah oo ilaa kun iyo shan boqol oo qareen leh, nimankaas ayaa ina caawinayey maadaama oo uu wuxu inagu cusub yahay, waxa laga yabaa in fadhiyada aanu mararka qaarkood laba iyo toban xubnood ku tagi jirnay shan xubnood oo gudigayaga ah iyo todobada Qareen, waxa kale oo naga caawinayey khuburo dhinaca maaliyada ku takhasusay (Financial Experts), waa kambari ka mida kuwa dhinaca dhaqaalaha duniga ugu balaadhan, dhamaantood waxaynu qaran ahaan ku bixinay lacag faro badan, waxaynu lacagtaas ugu bixinay inaynu kaalmo sax ah ka helo, waxa aynu galayna inaynu iska hubino, waxa aynu yeelayno aynu cadayno, heshiisku waa mudo dheer waxa laga yaabaa in dadka maanta samaynayaa in aanay bari noolaan, waxa uu saamayn doonaa Ubad yaryar oo aan maanta saamayn ku lahayn oo madax ka noqon doona qarankan sodon sano ka dib, waa inuu noqdaa heshiis cad oo ka fog madmadow iyo muran iyo wax laysku qabsado”.
Munaasibadan waxa kale oo ku sugnaa fanaaniin kala duwan oo isugu jiray Fanaaniinta Qaranka iyo kuwa xidigaha Geeska soona bandhigay majaalilo iyo heeso waddaniya oo ku saabsan horumarka qaranka Somaliland ku talaabsaday mudadii rubuc qarniga ahayd iyo muddooyinkii uu Madaxweynaha Somaliland Mudane Axmed Maxamed Silaanyo tallada dalka gacanta ku hayey oo isbedel la taaban karaa ka hana qaaday guud ahaan dalka, iyadoo wakhtigana la gaadhay sidii qarankani uu u noqon lahaa mid la jaan qaada lana tartama waddama Geeska Afrika, ama qaarada Afrika iyo guud ahaanba caalamka, taasoo u ah shacbiga Somaliland iyo hoggaamiyeyaasha ka dambeeya madaxweynaha qaranka mid tusaale iyo hal xidhaale u noqon doonta inay halkaasi ka sii amba qaadan horumarka iyo taabo gelinta nidaamka dawladnimo oo horseedi doonta in dalkani gaadho hadafkiisa dawladnimo, beesha caalamkana uu hanto kana kasbado arrimaha inagaga xidhan.
